IShowSpeed เป็น YouTuber สายบันเทิง เอเนอร์จี้ล้นจากสหรัฐฯ เขาเป็นคนที่ ‘สด’ และมี ‘ลูกบ้า’ เยอะมาก คิดอะไรพูดอย่างนั้น ไม่มีสคริปต์ ไม่มีการปรุงแต่ง ซึ่งนั่นคือจุดขายของเขา ด้วยจำนวนผู้ติดตามบน YouTube กว่า 37 ล้านคน จนกล่าวได้ว่า เขาเป็นผู้มีอิทธิพลมากที่สุดคนหนึ่งในโลกออนไลน์
กระทั่งเขามาเที่ยวประเทศจีน เมื่อวันที่ 24 มีนาคมที่ผ่านมา Speed ได้ไลฟ์สดแบบเรียลๆ ตามสไตล์ คือเห็นอะไรน่าทึ่งก็พูดออกมาเลย มันจึงเป็นการ ‘เปิดโลก’ ให้กับผู้ชมหลายล้านคนที่ติดตามเขาอยู่
ซึ่งทริปนี้ก็เหมือนกับทุกครั้ง เขาสามารถถ่ายทอดวัฒนธรรม ความเป็นอยู่ของเมืองนั้นๆ ออกมาได้แบบตรงไปตรงมา ถูกใจคนดู นับตั้งแต่การลองชิมอาหารท้องถิ่น ไปจนถึงการเล่นฟุตบอลกับแฟนบอลในพื้นที่ หรือแม้แต่การตีลังกาตีลังกาบนกำแพงเมืองจีน โดยสวมชุดสูทสามชิ้นลายดอกไม้สีสันสดใสของ Dongbei ตลอดจนได้เล่นปิงปองกับ Jackson Wang ซุป’ตาร์ระดับโลก ทั้งยังลองขับรถ EV แบรนด์จีนสุดล้ำ ที่ทำให้ Speed อุทานออกมาว่า
“เร็วกว่า Lamborghini ของฉันเหรอ? แต่นี่มันรถ EV นะ!”
และเขายังได้ชมการแสดง “Bian Lian” (การเปลี่ยนหน้า) ซึ่งเป็นศิลปะการงิ้วเสฉวนแบบดั้งเดิมที่น่าตื่นตาตื่นใจ
การถ่ายทอดสดของ Speed ที่ประเทศจีน มียอดเข้าชมตั้งแต่ 5-8 ล้านครั้งบน YouTube จำนวนทั้งหมด 5 คลิป ซึ่งไลฟ์ครั้งหนึ่งราวๆ 4-6 ชั่วโมง และตัวเลขยังคงเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ แน่นอนว่า นอกจากยอดเข้าชมดังกล่าวจะเป็นประโยชน์ต่อเจ้าของช่องแล้ว ยังเป็นประโยชน์ต่อประเทศจีนด้วย
ในเรื่องนี้ ทางด้าน Li Haidong ศาสตราจารย์ประจำ China Foreign Affairs University กล่าวกับ Global Times ว่า ทริปของ Speed ได้จุดประกายความสนใจจากนานาชาติ โดยเฉพาะในกลุ่มคนรุ่นใหม่ ซึ่งได้สัมผัสกับ ‘อีกด้านหนึ่งของจีน’ ที่ไม่ค่อยถูกพูดถึงในสื่อกระแสหลักของสหรัฐฯ
การถ่ายทอดสดของ IShowSpeed อาจเป็นการลดช่องว่างทางวัฒนธรรม ลดความเข้าใจผิด พร้อมทั้งเผยให้เห็นว่าจีนนั้นทันสมัย มีวัฒนธรรมที่หลากหลาย และไม่ได้น่าหวั่นเกรงตามที่สื่อตะวันตกมักโหมกระหน่ำ มากไปกว่านั้น ทัวร์ครั้งนี้ยังสอดคล้องกับความพยายามของทางการจีน ในการฟื้นฟูการท่องเที่ยวและสร้างภาพลักษณ์ใหม่ ซึ่งแตกต่างจากการทูตหรือการโฆษณาแบบดั้งเดิม
ถึงขนาดที่ Shaun Rein ผู้ก่อตั้งและกรรมการผู้จัดการของ China Market Research Group ผู้เชี่ยวชาญด้านการส่งเสริมวัฒนธรรมของจีนในระดับโลก ได้กล่าวว่า
“Speed ช่วยส่งเสริม Soft Power ของจีนได้มากกว่าที่ฉันเคยทำตลอดอาชีพการงานกว่า 30 ปีของฉันเสียอีก”
แต่ว่ากันตามตรง ยังไงจีนก็ยังเป็นจีน เพราะอย่างที่รับรู้กันว่า ในแดนดินถิ่นมังกร ‘หน้าฉาก’ กับ ‘หลังฉาก’ อาจจะต่างกันได้ และแม้แต่ Global Times เองก็เป็นสื่อของภาครัฐ ทัวร์ของ Speed อาจเป็นภาพมายาที่ทางการจีนสร้างขึ้นมาก็ได้ ใครจะไปรู้ เมื่อผู้เชี่ยวชาญ และสื่อใหญ่ของจีนออกมาตะครุบกระแสของ IShowSpeed ก็ยิ่งทำให้น่าสงสัยเข้าไปใหญ่ จนกระทั่งมีการตั้งคำถามถึงประเด็นนี้ว่า ไลฟ์ของ YouTuber ชื่อดังอาจเป็นการ ‘รับงาน’ มาเพื่อโปรโมทภาพลักษณ์ให้ทางการจีนหรือไม่?
ถึงขั้นที่ทีมงานของ Speed ต้องรีบออกมาเคลียร์ข่าวลือ พร้อมเปิดเผยข้อมูลทางการเงินว่า ทริปนี้พวกเขาจ่ายกันเอง ไม่มีรัฐบาลจีนสนับสนุนแม้แต่บาทเดียว ทุกอย่างเป็นไปตามหน้างานสดๆ เหมือนทุกครั้ง
หลายคนก็เชื่อ แต่หลายคนก็ยังเคลือบแคลงใจ เอาเป็นว่านานาจิตตังละกัน
อย่างไรก็ดี คงต้องบอกว่า influencer ระดับโลกนั้นมีผลต่อการสื่อสารในปัจจุบันจริงๆ คือแค่ Speed ตีลังกาบนกำแพงเมืองจีน แล้วอุทานออกมาด้วยความตื่นเต้น มันก็กลายเป็นเครื่องมือ Soft Power โดยไม่ได้ตั้งใจ
เนื่องจาก Soft Power ที่ทรงพลัง อาจจะไม่ได้เกิดจากแผน PR ที่จงใจ แต่อาจเกิดจาก ปฏิกิริยาของ Speed นี่แหละ
เพราะเขาไม่ได้พูดถึงการเมือง ไม่ได้บรรยายอะไรยืดยาว แค่เดินเที่ยว กินของอร่อย เล่นปิงปองกับ Jackson Wang ลองขับรถไฟฟ้าสุดล้ำ และทึ่งกับวัฒนธรรมจีนตรงหน้า ทีนี้ไลฟ์สดของเขาก็ทำงานแทนรัฐบาลจีนโดยอัตโนมัติ
ฉะนั้นแล้ว Soft Power ที่ดีที่สุด อาจไม่ใช่ Soft Power ที่ตั้งใจสร้าง บางทีแค่ปล่อยไปตามธรรมชาติ เป็นตัวของตัวเอง แล้วให้คนดูได้เห็นสิ่งนั้นๆ ด้วยตาตัวเอง บางครั้งอาจจะสร้างผลลัพธ์ที่มีประสิทธิภาพมากกว่า
และไม่ว่าจะตั้งใจหรือไม่ก็ตาม เบื้องลึกเบื้องหลังเราคงไม่อาจทราบ แต่นี่คือสิ่งที่ IShowSpeed ทำได้จริงๆ และมันเกิดขึ้นที่ประเทศจีน อย่างที่ทั่วโลกได้เห็นกัน
…
อ้างอิง :
https://www.globaltimes.cn/page/202503/1330924.shtml
https://www.chinadaily.com.cn/a/202503/31/WS67e9e447a3101d4e4dc2bb85.html
